-
1 ихтыяҗ
1) ( настоятельная) потре́бность, на́добность; необходи́мость; запро́сытормыш ихтыяҗлары — жи́зненные потре́бности
рухи ихтыяҗлар — духо́вные запро́сы
ихтыяҗына күрә — по необходи́мости, в ме́ру необходи́мости
рухи ихтыяҗлар — духо́вные запро́сы
2) нужда́, потре́бность; тре́бованиешәхси ихтыяҗлар — ли́чные потре́бности, ли́чная нужда́
беркемгә дә ихтыяҗың булмау — ни в ком не нужда́ться
кемнеңдер ихтыяҗын канәгатьләндерү — удовлетворя́ть нужду́ (потре́бность) кого-л.
шәһәр халкы ихтыяҗы — ну́жды городско́го населе́ния
•- ихтыяҗы юк -
2 ихтыяҗ күрү
нужда́ться -
3 ихтыяҗлы
прил.нужда́ющийся в чём-л. -
4 ихтыяҗы юк
нет необходи́мости, нет на́добности, нет нужды́ -
5 ихтыяҗ
потребность, нужда; запросы -
6 ихтыяҗ
Bedürfnis n.; Notwendigkeit f. -
7 ихтыяҗлану
неперех.нужда́ться; чу́вствовать, почу́вствовать потре́бность -
8 ixtíac
-
9 нуждаться
несов.1) ( жить в бедности) мохтаҗлыкта яшәү, фәкыйрьлектә яшәү2) ( в ком-чём) мохтаҗ булу, ихтыяҗлык булу, ихтыяҗың ташу, кирәксенү, кирәк булу -
10 запрос
м1) запрос, сорау2) разг. ( назначение чрезмерной цены) артык бәя сорау, чиксез зур бәя сорау, арттырып сорау3) ихтыяҗлар, таләпләр• -
11 интерес
м1) кызыксыну, игътибар, дикъкать итү2) ( значительность) әһәмият, мөһимлек3) файда, мәгънә4) мәнфәгать, ихтыяҗ, кирәклек -
12 нужда
ж1) ( бедность) мохтаҗлык, ярлылык, фәкыйрьлек2) (потребность в чём-л.) ихтыяҗ, хаҗәт; мохтаҗлык, йомыш, кирәк [нәрсә]без нужды — кирәгең булмаса; тик торганда
в случае нужды — кирәк булган хәлдә (очракта), кирәк була калса
нет нужды — хаҗәте юк, кирәге юк
скорее по привычке, чем по нужде — кирәк булудан бигрәк гадәт буенча
испытывать нужду в чём-л. — берәр нәрсәгә мохтаҗ булу
-
13 потребность
-
14 беренчел
прил.1) первонача́льный, перви́чныйберенчел тукыма — бот. перви́чная ткань
беренчел эшкәртү — перви́чная обрабо́тка
2) первоочередно́йберенчел бурыч — первоочередна́я зада́ча
беренчел ихтыяҗлар — первоочередны́е ну́жды
• -
15 вак
1. прил.1)а) ме́лкий, некру́пныйвак алма — ме́лкие я́блоки
вак бәрәңге — ме́лкий карто́фель
вак яңгыр — ме́лкий дождь
б) измельчённый, раздро́бленный, раздроблённыйвак ярма — раздроблённая крупа́
в) разг. ма́ленький, ма́лый ( о детях)балалары бигрәк вак — де́ти его́ о́чень ма́ленькие
2) в составе сложн. сл. мелко-вак бөртекле — мелкозерни́стый
вак калибрлы — мелкокали́берный
вак орлыклылар — мелкосемя́нные
вак төшле — мелкозу́бчатый
3) ме́лкий, малочи́сленный, небольшо́йвак отрядларга бүленү — дели́ться на небольши́е отря́ды
4) ме́лкий, ча́стый ( о движениях)вак адымнар — ме́лкие шаги́
вак калтырау — ме́лкая дрожь
5) ме́лкий, небольшо́й, маломо́щный, малозначи́тельный ( по общественному или экономическому положению)вак хуҗалык — ме́лкое (маломо́щное) хозя́йство
вак заводлар — небольши́е заво́ды
вак чиновник — ме́лкий чино́вник
6)а) перен. ме́лкий, незначи́тельный, второстепе́нный, несуще́ственныйвак мәсьәлә — незначи́тельный вопро́с
вак эш — несуще́ственное де́ло
вак рольләрдә уйнау — игра́ть второстепе́нные ро́ли
вак ихтыяҗлар — ме́лкие интере́сы
б) бессодержа́тельный, пусто́йвак тормышны сөйдең син — ты люби́л бессодержа́тельную жизнь
в) ме́лочный, незначи́тельныйвак бәйләнүләр — ме́лочные приди́рки
г) ничто́жный, ни́зменный, ни́зкийвак җанлы — ничто́жная душа́
7) перен. кропотли́вый, тре́бующий тща́тельности, аккура́тностиорлык чистарту бик вак эш булды — чи́стка семя́н оказа́лась о́чень кропотли́вым де́лом
8) перен.; разг. ме́лочный; мелочно́й2. сущ.каенанам бик вак — свекро́вь моя́ о́чень ме́лочная
1) в ф. мн. ваклар ма́ленькие, малыши́ваклар аның авызына карап тора — малыши́ смо́трят ему́ в рот
2) кро́шкипечән вагы — кро́шки се́на
кирпеч вагы — кро́шки кирпича́
3) разг. ме́лочь, разме́нная моне́та3. нареч.түләргә вагың бармы? — есть у тебя́ ме́лочь расплати́ться?
ме́лко- вак акчавак турау — ме́лко кроши́ть
- вак бәлеш
- вак иләк
- вак товар
- вак язу
- вак балык
- вак бәрәңге
- вак иләктән иләү
- кыл иләктән иләү
- кыл иләктән уздыр
- кыл иләктән үткәрү
- вак сүзле
- вак сүзлелек
- вак халык
- вак чабак 4. сущ.1) нас, насва́й (особый табак, закладываемый под язык)2) перен. ум, соображе́ние; вак җитми не хвата́ет ума́•- вак салу -
16 гаҗил
прил.; книжн.1) сро́чный, неотло́жный, э́кстренный, безотлага́тельныйсм. тж. тәҗелгаҗил эш — сро́чная рабо́та; безотлага́тельное де́ло
гаҗил ихтыяҗ — кра́йняя необходи́мость, сро́чная на́добность
2) торопя́щийся, спеша́щий; торопли́вый, нетерпели́выйгаҗил адәмнәр — спеша́щие (торопя́щиеся) лю́ди
-
17 зарур
прил.необходи́мый, кра́йне ну́жный, кра́йне ва́жный; обяза́тельный, непреме́нный, насу́щныйзарур шартлар тудыру — созда́ть необходи́мые усло́вия
зарур ихтыяҗлар — насу́щные потре́бности
зарур эш — неотло́жное де́ло
зарур чыгымнар — кра́йне ну́жные расхо́ды || в знач. сказ. необходи́мо, кра́йне ну́жно, ва́жно; обяза́тельно
-
18 канәгатьләндерерлек
прил.1) см. канәгатьләнерлек2) спосо́бный, могу́щий удовлетворя́ть/удовлетвори́ть, удовлетворя́ющийүзенең ихтыяҗларын канәгатьләндерерлек бакчасы бар — есть у него́ сад, удовлетворя́ющий его́ потре́бности
-
19 көндәлек
1. сущ.1) дневни́к || дневнико́выйкөндәлек алып бару — вести́ дневни́к
сәяхәтче көндәлеге — дневни́к путеше́ственника
юл көндәлеге — путево́й дневни́к
көндәлек язмалары — дневнико́вые за́писи
2) дневни́к ( специально для учащихся)көндәлеккә өй эшләрен язып кую — записа́ть в дневни́к дома́шние зада́ния
2. прил.көндәлектәге билгеләр — оце́нки, проста́вленные в дневнике́
1) ежедне́вный, каждодне́вный, повседне́вный; бу́дничный, обы́чныйкөндәлек эшләр — повседне́вные рабо́ты
көндәлек газета — ежедне́вная газе́та
көндәлек күренеш — обы́чное явле́ние
көндәлек тормыш — бу́дничная (каждодне́вная) жизнь
2) теку́щийкөндәлек планлаштыру — теку́щая планиро́вка
көндәлек мәсьәләләр буенча фикер алышу — обме́н мне́ниями по теку́щим вопро́сам
3) обихо́дный, жите́йскийкөндәлек мәшәкатьләр — жите́йские забо́ты (хло́поты)
көндәлек ихтыяҗлар — обихо́дные ну́жды
•- көндәлек дәфтәр -
20 куллану
перех.көч куллану — применя́ть си́лу, прибега́ть к си́ле
яңа метод куллану — примени́ть но́вый ме́тод
хәйлә куллану — по́льзоваться хи́тростью, практикова́ть хи́трость
3) употребля́ть/употреби́ть || употребле́ние, потребле́ние || потреби́тельскиймайлы буяу куллану — употребля́ть ма́сляные кра́ски
киң куллану товарлары — това́ры широ́кого потребле́ния
куллану ихтыяҗлары — потреби́тельские запро́сы
- 1
- 2
См. также в других словарях:
ихтыяҗ — Тормыш көнкүреш өчен бик кирәкле нәрсә. Ялыныч. Мохтаҗлык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дуслык — Ихтыяҗларның, карашларның, фикерләрнең уртаклыгына, үзара рухи якынлык, бер береңне ихтирам итү һ. б. ш. хисләргә нигезләнгән мөнәсәбәт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йомыш — 1. Кемгә дә булса башкарырга кушылган эш; йөкләмә. Үтенеч, сорау халык йомышы белән 2. Эш, хезмәт аш китерү йомышын үтәде 3. Әйтәсе сүз, киңәш; киңәшләшеп хәл итә торган мәсьәлә җәмәгать, бик зур й. бар 4. Вакытлыча файдалану өчен сорап алына яки … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мохтаҗ — (МОХТАҖЛЫК) – с. Яшәү ихтыяҗлары канәгатьләндерелмәгән, ярлы, фәкыйрь. хәб. сүз. Берәр нәрсәгә ихтыяҗ булу турында ярдәмеңә мохтаҗ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бушану — 1. Бераз бушау, арыну 2. Котылу, арыну (хисләрдән һ. б.) 3. эвф. Табигый ихтыяҗны үтәү 4. Электрик корылмадан арыну … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гадәт — 1. Кемгә яки нәрсәгә дә булса хас, нык урнашкан характер үзенчәлекләре чир китәр, г. китмәс 2. Традициягә кереп урнашкан, җәмгыять, халык өчен хас үзенчәлекләр. Традициягә кергән, һәркем үтәргә тиешле кагыйдә, закон. Йола. Еш, системалы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дуңгыз — (ЧУЧКА диал.) 1. Партояклылар семь. кыл белән капланган чагыштырмача зур гәүдәле, кыска аяклы хайван 2. күч. Үзен шапшак йөртүче, җыйнаксыз кеше тур. Рухи ихтыяҗлары түбән булган кеше тур. Әдәпсез, әшәке һ. б. ш. кеше тур. ДУҢГЫЗ АЙРАВЫГЫ –… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ертык-сүтек — с. 1. Ертылган, тузып тишелгән 2. күч. Җитешмәгән, кирәкле. и. Кирәк ярак, ихтыяҗ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ертык-тишек — с. 1. Ертылган, тузып тишелгән 2. күч. Җитешмәгән, кирәкле. и. Кирәк ярак, ихтыяҗ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иҗтимагый — с. кит. 1. Җәмгыятькә караган, шуңа бәйләнешле 2. Бөтен кешелек катнашында тудырыла, үтәлә, эшләнә торган и. җитештерү. Бөтен җәмгыятьнеке, барлык кешеләрнеке, күмәк 3. Зарур, әһәмият сүзләре белән килгәндә: бөтен җәмгыять өчен и. зарур эш вакыты … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
интерес — и. 1. Аерым кеше яки җәмгыять һ. б. файдасын, ихтыяҗын күздә тоту; мәнфәгать 2. Файда, табыш. 3. Берәр кешенең бөтен уй фикерен, тормышын биләгән, аның тормыш эчтәлеге булган нәрсә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
